روش‌های تست فن کارت گرافیک

تست فن کارت گرافیک نصب شده

برای تست فن کارت گرافیک که روی سیستم نصب است، ابتدا برنامه SpeedFan را دانلود و نصب کنید. پس از راه‌اندازی برنامه، چند دقیقه صبر کنید تا داده‌ها شناسایی شود. این کار یکی از ضروری‌ترین موارد در تعمیر کارت گرافیک می‌باشد.

اطلاعات شناسایی شده در پنجره اصلی نمایش داده می‌شود. از طریق این پنجره می‌توانید سرعت چرخش فن‌های کارت گرافیک که را برحسب دور در دقیقه اندازه‌گیری می‌شود، در قسمت سمت چپ پنجره ببینید. سمت راست برنامه نیز می‌توانید دمای اجزای مختلف را مشاهده کنید.

در منو بالای صفحه روی قسمت Charts کلیک و از طریق منوی کشویی گزینه سرعت فن (Fan Speeds) را انتخاب کنید. سپس تیک کنار برچسب فن را فعال کنید تا نموداری از تغییرات سرعت فن بارگذاری شود. سپس برنامه را ببندید و برنامه‌ای که قصد اجرا آن را دارید باز کنید. پس از گذشت چند دقیقه نمودار را بررسی کنید. تغییرات محسوس و نشان دادن دور دقیقه 1000 تا 2000 نشان‌دهنده خرابی فن است.

روش دیگر تست فن کارت گرافیک در این برنامه، رفتن به گزینهٔ Data Checker نوار بار برنامه Speedfan است. پس از باز شدن این گزینه در پنجرهٔ اصلی آن می‌توانید اطلاعات کامل در زمینه فن و مقادیر PRM را ببینید و مقدار آن را با دفترچه راهنما یا مشخصات فن مقایسه کنید تا از سلامت فن مطمئن شوید.

نحوه عیب‌یابی مشکل و تست فن کارت گرافیک

روش دیگری که می‌توانید از آن برای تست فن کارت گرافیک و عیب‌یابی استفاده کنید، نصب برنامه نرم افزار کنترل سرعت فن کارت گرافیک GPU-Z یا Furmark؛ Ungine است. با این برنامه‌ها می‌توانید گزارشی از تغییرات سرعت فن‌ها دریافت کنید. همچنین برای تست دما و وضعیت فن کارت گرافیک تست استرس را نیز انجام دهید. گاهی اوقات آزمایش‌های معمول برای تست فن کارت گرافیک و تعیین دقت آن کافی نیست و نیاز به بررسی عمیق‌تر دارد.

تست استرس یک روش بسیار خاص برای تعیین شرایط بار، دما و زمان در یک کارت گرافیک که احتمال خرابی آن وجود دارد، است. در این تست سه متغییر پردازش، توان الکتریکی و دما در بالاترین حد خود مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

اولین قدم برای انجام آزمایش استرس (GPU stress tests)، خاموش کردن نرم‌افزارهای اورکلاک است تا باعث تداخل در تست نشود. سپس تمام برنامه‌های به‌ویژه برنامه‌های محتوای چند رسانه‌ای را ببندید. پس از مطمئن شدن از عدم فعالیت کلیه برنامه‌ها، تست استرس را راه‌اندازی کنید. تست استرس معمولاً 30 دقیقه طول می‌کشد، بنابراین بهتر است حالت خواب رفتن سیستم و صفحه نمایش را غیرفعال کنید، تا تست متوقف نشود. اگر اولین بار است که تست استرس را روی لپ‌تاپ یا کامپیوتر اجرا می‌کنید بهتر است گزینه تست پایه یا Basic ability Test را انتخاب کنید.

اگر سیستم پس از 30 دقیقه تست استرس پایه به دمای 90 درجه سانتی‌گراد برسد و فن در 100 درصد عمل کند، فن و کارت گرافیک در وضعیت خوبی قرار دارد. اما اگر دستگاه در طول 30 دقیقه تست استرس پایه از کار بیفتد یا به دمای بالاتر برسد احتمال خرابی یکی از قطعات وجود دارد. شاید عمر فن به پایان رسیده و باید خرید فن کارت گرافیک را در اولویت قرار دهید.

تست آلودگی یا Grime کارت گرافیک

اگر در تست استرس فن متوجه شدید که مشکل سخت‌افزاری در فن وجود ندارد. بهتر است که یک تست آلودگی نیز انجام دهید. برای این‌کار باید درب کیس را باز کرده و فن را از هرگونه کثیفی پاک کنید. گرد و غبار روی پره‌های فن می‌تواند باعث کاهش سرعت عملکرد شود. بنابراین مطمئن شوید که هر چند ماه یکبار هر فن را با هوای زیاد گردگیری کنید. شما می‌توانید هنگام تعمیر لپ تاپ در مشهد، این تست را انجام دهید.

تست فن کارت گرافیک به‌طور جداگانه

برای این‌که تست فن کارت گرافیک را تک به تک و جداگانه انجام دهید باید منبع تغذیه اصلی و همهٔ کابل‌ها را از رایانه جدا کنید. سپس منبع تغذیه را برای تست فن سه پین به آن متصل کنید. بیشتر منبع تغذیه‌های جدید مجهز به این کانکتور هستند اما اگر منبع تغذیه شما آن را ندارد باید از یک کابل تبدیل اسپلیتر (splitter cable) استفاده کنید. برای خرید کابل تبدیل سه یا چهار پین می‌توانید به وب‌سایت مدیران شاپ مراجعه کنید.) سپس یک گیره فلزی کاغذ را به شکل “U”خم کنید. سپس در قسمت کانکتور برق 24 پین روی فن سیم سبز و سیاه را پیدا و سر گیره U شکل را به این دو سیم متصل کنید. سپس آن را استفاده از کانکتور سه پین (کابل اسپلیتر در صورت لزوم) به منبع تغذیه وصل کنید. حالا منبع تغذیه را به یک پریز برق مناسب متصل و بررسی کنید که فن در حال چرخش است یا خیر؟

در هنگام اجرای این تست فن کارت گرافیک، باید صدای فن را نیز بررسی کنید. برخی از کاربران در حین این آزمایش متوجه صداهای عجیب و غریب از فن شده‌اند. بنابراین بهتر است فن را از گردوغبار پاک کنید و در مخزن مخصوص آن روغن بریزید. (قبل از این کار حتماً نحوه روغن کاری فن کارت گرافیک را مطالعه کنید.) در بیشتر مواقع با تمیز کردن و روغن‌کاری فن مشکل صدا برطرف می‌شود. همچنین تولیدکنندگان فن کارت گرافیک روغن‌کاری را برای هر شش ماه تا یکسال توصیه می‌کنند.